آیا شیر آزمایشگاهی مادر می تواند جای شیر خشک را بگیرد؟ - وبلاگ ساعت زنانه

به گزارش وبلاگ ساعت زنانه، اگر بچه دار هستید یا می خواهید بچه دار بشوید، احتمالا به شما گفته شده شیر مادر بهترین است، ولی تکلیف مادرانی که نمی توانند شیر بدهند و نوزادانی که نمی توانند شیر مادر بخورند چیست؟

به گزارش بی بی سی، سازمان بهداشت دنیای می گوید شیر مادر منبع مهم تغذیه و انرژی نوزاد است و به تقویت سیستم ایمنی و دفاع در برابر عفونت کمک می کند، خطر چاقی را کاهش می دهد و احتمالا باعث بهبود ضریب هوشی می شود. برای مادرانی که نمی توانند یا نمی خواهند شیر بدهند، گزینه اصلی شیر خشک است.

اما دو شرکت تازه تاسیس ترتل تری لبز و بیومیلک سعی دارند این وضع را تغییر دهند و شیر مادر تولید کنند، اما شیری که از پستان مادر ترشح نشده باشد.

اصلا شیر نداشتم

دیپا کولکارنی دو فرزند دارد و سختی های شیر دادن به بچه هایش را به خاطر می آورد: سر بچه اولم آغوز (کلستروم) ترشح شد و بچه سینه ام را مکید، ولی بعد از آن دیگر شیر نداشتم، برای بچه دومم هم شیر نداشتم.

آغوز مایعی است که در اولین روز های بعد از زایمان از پستان مادر ترشح می شود و غلیظ و معمولا زرد طلایی است.

یک ماهی سعی کردم شیرم را بدوشم، اما حتی نتوانستم روزی به اندازه یک قاشق هم شیر بگیرم که همان هم بعد از مدتی خشک شد. یا باید به همین روش ادامه می دادم و می گذاشتم بچه گرسنه بماند یا باید به او غذا می دادم.

دیپا تازه مادر شده بود، فشار بزرگ کردن نوزاد از پا انداخته بودش و سعی می کرد با توقعات اجتماعی هم کنار بیاید: این از آن چیز هایی است که باید بپذیرید و نشان دهید که عرضه اش را دارید.

رویکرد جدید

شیرخشک معمولا از شیر گاو تهیه و طوری فرآوری می شود که برای نوزادان مناسب باشد و مواد مغذی برای رشد و نمو را تامین کند. اما شیر خشک مزایای شیر مادر را ندارد. همین نکته الهام بخش این دو شرکت بوده است.

شرکت ترتل تری لبز از سلول های بنیادی پستان استفاده می کند. یک کنشگر زیستی (بیو رآکتور) این سلول ها را سوق می دهد به اینکه به سلول غدد شیری تبدیل شوند. سپس این سلول ها با فرمول مخصوصی ترکیب می شوند که باعث می شود شروع به تولید شیر کنند. سپس این شیر تصفیه می شود و محصول نهایی به دست می آید. در تئوری، از این روش می توان برای تولید شیر هر پستانداری استفاده کرد، البته برای این کار به سلول های بنیادی نیاز است.

شرکت تازه تاسیس بیومیلک در آمریکا از روش متفاوتی برای تهیه سلول های شیرساز استفاده می کند. دانشمندان می گویند شیر انسان از هزاران جزء مثل پروتئین، اسید چرب، هورمون، باکتری و قند تشکیل شده است و به گفته متخصصان همین پیچیدگی باعث می شود بازسازی آن سخت باشد.

دکتر ناتالی شنکر پژوهشگر شیر مادر در امپریال کالج لندن می گوید: شیر انسان از عناصری تشکیل می شود که از خون مادر، دستگاه گوارش، سیستم ایمنی، سیستم ایمنی خود پستان و اسید های چربی که در بدن مادر تجزیه شده اند وارد شیر می شوند.

دکتر شنکر از بنیان گزاران بنیاد شیر انسان است، نهادی برای حمایت از شیردهی و کمبود بانک شیر در بریتانیا که شیر مادر را به کسانی که به آن نیاز دارند اهدا می کند.

آیا این شیر آزمایشگاهی دقیقا مثل شیر طبیعی مادر است؟

دانشمندان می گویند فقط می توان امیدوار بود که شیر آزمایشگاهی برخی از عناصر شیر مادر را داشته باشد؛ این شیر بخصوص ایمنی زایی و تماس انسان به انسان را که بر ترکیب شیر تاثیر می گذارد نمی تواند بازسازی کند.

شرکت های ترتل تری لبز و بیومیلک می گویند هدفشان جایگزین کردن شیر مادر نیست بلکه می خواهند به جای شیر خشک، گزینه ای پایدار و مغذی برای والدین تولید کنند.

مکس رای از بنیان گزاران ترتل تری لبز می گوید: شیر مادر بهترین گزینه است و هیچکس نمی تواند آن را جایگزین کند. من فکر نمی کنم هیچوقت بتوان چنین کاری کرد و فرقی نمی کند از چه فناوری ای استفاده می کنید، چون ترکیب شیر مادر بسیار منحصر به فرد است و به محیط مادر، اینکه کجا زندگی و چگونه تغذیه می کند بستگی دارد. کاری که ما می خواهیم انجام دهیم این است که چیزی بهتر از گزینه موجود تولید کنیم که در اصل پودر شیر گاو است با مقداری عصاره سبزیجات و چیز های دیگر و با شیر مادر خیلی فرق دارد.

چند دهه تحقیق علمی نشان داده که شیر مادر مختص و مناسب همان نوزاد تولید می شود. ترکیب شیر مادران از نظر ایمنی زایی و ژنتیک یکسان نیست و حتی قند هایی که وارد شیر می شوند می توانند برای هر مادر و نوزاد فرق داشته باشند.

دکتر شنکر می گوید: شیر مادر مثل اثر انگشت، بازنمود اختصاصی تغذیه مادر و فرزند است. این یک فرایند دو طرفه و نتیجه تعامل مادر با محیطش است و بر عکس. اگر مادر در معرض یک باکتری قرار بگیرد، سیستم ایمنی او پادتن هایی را تولید می کند که بعد وارد پستان و شیر می شوند و فرزند را در برابر آن عامل بیماری زا محافظت می کنند.

سازمان بهداشت دنیای توصیه می کند که مادران حداقل شش ماه اول، خود به کودکشان شیر بدهند. در دنیا چهل درصد شیرخواران زیر شش ماه فقط از شیر مادر تغذیه می کنند.

دیپا و خانواده اش در شهر دهلی در هند زندگی می کنند. او می گوید شیر خشک بر فرزندانش تاثیر سوء نگذاشته است: بعد از 18 سال، من متوجه هیچ تفاوتی در پیوند خودم با دختر و پسرم نشده ام و هیچ تفاوتی در سلامتی شان هم نمی بینم.

آیا این کار عملی است؟

دکتر شنکر می گوید یافتن جایگزین برای شیر خشک و شیر مادر با چالش زیادی روبرو است از جمله اینکه آیا از نظر تجاری یک گزینه پایدار است: خون و شیر مایعات خیلی متفاوتی نیستند. شیر میلیون ها سال تکامل پیدا کرده تا منبع تغذیه و رشد و تکامل سیستم ایمنی و اعضای بدن نوزاد باشد که این باعث پیچیدگی بیشتر آن در مقایسه با خون می شود. علی رغم بیش از 70 سال تحقیق در زمینه خون مصنوعی و چالش های اهدای خون، هیچ فرآورده خونی تجاری در بازار وجود ندارد که بی ضرر و موثر باشد و این تازه بعد از برخی پیشرفت های قابل توجه است. وقتی از این دید به آن نگاه کنید، به نظر من احتمال تولید چیزی که به شیر مادر نزدیک باشد غیرممکن است، ولی به این معنی نیست که برخی از عناصر شیر مادر را نمی توان تا حدی بازسازی کرد.

تابستان امسال شرکت بیومیلک، 3.5 میلیون دلار و ترتل تری لبز 3.2 میلیون دلار بودجه دریافت کردند. پزشکان و گروه های حامی شیر مادر می گویند این سرمایه بهتر بود صرف حمایت از مادران برای شیر دادن و دسترسی بهتر به بانک شیر می شد.

شرکت ترتل تری لبز که از دولت سنگاپور بودجه گرفته است می گوید حمایت از مادران برای شیر دادن و حمایت از مادرانی که نمی خواهند یا نمی توانند شیر بدهند، به سرمایه بیشتری نیاز دارد. آقای رای می گوید: به نظر من حمایت نباید منحصر به یک چیز باشد. من فکر می کنم در هر دو جنبه باید تلاش کرد، هم مادرانی که قادر به شیر دادن نیستند به شیر مناسب با کیفیت بالاتر یا بهتر دسترسی داشته باشند هم سرمایه زیادی باید صرف آموزش و کمک به شیر دادن مادران شود.

شرکت ترتل تری لبز قصد دارد تکنولوژی خود را به تولیدکنندگان شیرخشک بفروشد، اما شرکت بیومیلک می خواهد محصولش را مستقیم به مشتری بفروشد.

آقای رای می گوید: تکنولوژی خیلی سریع در حرکت است و ما قصد داریم تا سال آینده عرضه محصول را شروع کنیم.

هدف شرکت ترتل تری لبز این است که محصولاتش مقرون به صرفه باشند، ولی در ابتدا قیمت آن ها بالا خواهد بود. آقای رای می گوید: اولین محصول همیشه خیلی گران است، ولی بعد از حدود یک سال، محصول در بازار بقدر کافی موجود خواهد بود و قیمت بشدت کاهش پیدا می کند. ما انتظار داریم برای این محصول هم همین اتفاق بیفتد، اما اوایل ممکن است خیلی گران باشد.

سلامت محصول نگرانی اصلی است

شیرین فرایدی پانزده ماه خودش به فرزند اولش شیر داد، ولی به دلیل شغلش نتوانست این کار را برای دختر دومش هم انجام دهد. او می گوید: ده سال قبل که در گرانادا دخترم را به دنیا آوردم، تنها گزینه هایی که می شناختم یا شیر دادن بود یا شیرخشک.

شیرین قبول دارد که به عنوان یک مادر جوان از همه گزینه ها مثل دوشیدن شیر خودش مطلع نبود و در آن زمان عموما تغذیه نوزاد فقط با شیر مادر پذیرفته بود. او به دخترش از همان اول شیرخشک داد تا بتواند به سر کار بازشود. اما بعد از شش ماه دخترش دیگر شیرخشک نخورد.

او می گوید: همه چیز را امتحان کردم، ولی او هیچ چیزی جز شیر من را نمی خورد. به همین دلیل برای اولین بار شیرم را دوشیدم. حالا او شانزده ماهه است و هنوز شیر خودم را می خورد. دوشیدن شیر خودم تجربه سختی بود. باعث انزوا بود و از نظر ذهنی خسته کننده و بسته به اینکه چقدر شیر داشتم، ممکن بود دوشیدن شیر نیم ساعت هم طول بکشد. از شیر دادن دردناک تر هم بود. بِکِش بِکِش مدام بود.

شیرین می گوید راغب به استفاده از شیر زیست مهندسی بجای شیرخشک یا شیر مادر نیست: فکر می کنم مثل هر مادر دیگر نگران ضرر آن هستم، بخصوص اینکه در آزمایشگاه درست شده. نوزاد بسیار آسیب پذیر است و به همین دلیل حتی اگر بگویند صد در صد بی ضرر است، باز هم خیالم راحت نخواهم بود. احتمالا از همان شیر خشک استقاده می کنم.

شرکت ترتل تری لبز می گوید از بزرگترین چالش هایش این است که افراد را درباره نحوه تولید شیر آزمایشگاهی آموزش دهد. این شرکت می گوید محلول کشت سلول حاوی هیچ ماده شیمیایی یا مصنوعی نیست. آقای رای می گوید: محیط کشت یا محلولی که سلول ها را در آن قرار می دهیم، بدن انسان یا گاو را شبیه سازی می کند. انسان بدون هیچ مسئله ای می تواند آن را مصرف کند.

منتقدان درباره شفافیت محصولات جدید و مقررات مربوط به آن ابراز نگرانی می کنند. شرکت ترتل تری لبز می گوید بیشتر اطلاعات مربوط به خود شیر، محصول نهایی و اینکه چگونه و چطور تولید می شود پیش از عرضه هر محصول منتشر خواهند شد: هیچ کدام از این ها بدون آزمایش های گسترده و کارآزمایی به بازار نخواهد رسید بخصوص اگر بخواهید با یک شرکت بزرگ شیرخشک کار کنید که مردم به آن اعتماد دارند.