نقش آنتی اکسیدان ها در تامین احتیاج های بدن - وبلاگ ساعت زنانه

به گزارش وبلاگ ساعت زنانه، استاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی ایران، بر نقش مهم آنتی اکسیدان ها در تامین احتیاج های بدن تاکید نمود.

به گزارش گروه اجتماعی وبلاگ ساعت زنانه، آنتی اکسیدان ها از عوامل مهم تغذیه ای هستند که نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی ما دارند. این مواد رادیکال های آزادی را که ناشی از مصرف انرژی است از بدن پاک می نمایند. اگر رادیکال های آزاد در بدن باقی بمانند می توانند به جدار سلول ها آسیب برسانند و باعث مرگ سلولی بشوند. آنتی اکسیدان ها محیط را از سمومی که ناشی از مصرف انرژی در سلول ها است پاک می نمایند.

وی ادامه داد: مهم ترین آنتی اکسیدان های تغذیه ای در خوراکی هایی که مصرف می کنیم به ترتیب ویتامین های E و C هستند. ویتامین E عمدتاً در روغن های مایع گیاهی فرابکر وجود دارد. مثلاً روغن زیتونی که بوگیری نشده است ویتامین E بیشتری دارد. هر چقدر روغن های مایع بکرتر و طبیعی باشند مقدار ویتامین E آن ها به طور قابل توجهی بیشتر است. غلات و مغز دانه ها و جوانه غلات از منابع خیلی خوب ویتامین E هستند.

وفا اضافه نمود: ویتامین C در میوه ها و سبزی ها و صیفی های تازه وجود دارد. این ویتامین بسیار ناپایدار است و ناپایدارترین ویتامین شناخته شده در طبیعت است. ویتامین C در مقابل اکسیژن هوا، نور، حرارت و اکسیداسیون از بین می رود. اگر پرتقال از دست شما بیافتد مقداری از ویتامین C آن از بین می رود. اگر آن را با چاقوی کند برش بزنید ویتامین C بیشتری از بین خواهد رفت. همچنین این ویتامین در مقابل اکسیژن هوا به سرعت از بین می رود. به همین دلیل هر چقدر ویتامین C به وسیله سبزی ها و میوه های تازه به دست ما برسد عملکرد بهتری در بدن ما خواهد داشت.

سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از مراجع معتبر توصیه می نمایند که همه ما حتی اگر ممکن باشد در آپارتمان محل زندگی مان باغچه ای داشته باشیم و سبزی کاری انجام دهیم. هر اندازه سبزی تازه تر باشد هم ویتامین C و هم سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی مثل کاروتنوئید ها را بهتر دریافت می کنیم. مصرف منابع غذایی این ترکیبات به شکل تازه بهره وری بیشتری خواهد داشت.

استاد تغذیه در خصوص سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی مطرح نمود: ویتاین A و D هم می توانند خاصیت آنتی اکسیدانی داشته باشند. ترکیبات رنگی کاروتنوئیدی که عمدتاً در سبزی و میوه و صیفی وجود دارند، پیش ساز ویتامین A هستند و خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. ترکیبات فلاونوئیدی که رنگ دانه های مختلف در میوه های رنگی اعم از میوه های قرمز، زرد رنگ و سبزی های سبز هستند نیز خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. توصیه دپارتمان ها و دانشگاه های تغذیه ای معتبر این است که تا جایی که می توانید تنوع در انتخاب سبزی و میوه تازه داشته باشید. چون بخش عمده ای از این ترکیبات رنگی از رنگ های مختلفی که در طبیعت در سبزی ها و صیفی ها وجود دارند تأمین می شود. به عنوان مثال در گوجه فرنگی که قرمز است لیکوپن وجود دارد که به جز خواص آنتی اکسیدانی خواص فرا ویژه دارد که در علم تغذیه به آن ترکیبات فراسودمند گفته می شود. مصرف این ماده برای پیشگیری از بروز بیماری های خاص و تکثیر سلولی بی رویه در بافت هایی که سرطان های آن ها شایع است توصیه می شود.

وفا گفت: از جمله مواد آنتی اکسیدان دیگر اسید های چرب امگا 3 هستند که متأسفانه دسترسی به آن ها برای مردم سخت است. چون منابع غذایی اصلی آن ها مواد غذایی حیوانی دریایی است. غذا های دریایی که در آب های آزاد مثل دریای عمان و خلیج فارس پرورش پیدا می نمایند منابع اصلی امگا 3 هستند. میزان اسید های چرب امگا 3 این ماهی ها خیلی بالاست. اما می شود گفت در ماهی های پرورشی که در رودخانه و دریاچه ها پروش پیدا می نمایند امگا 3 وجود ندارد. خواص فوق العاده این ماده علاوه بر پیشگیری از بیماری های قلبی و عملکرد بهتر سیستم مغزی، شنوایی و بینایی، خاصیت انتی اکسیدانی است.

ماده دیگر ویتامین B 2 یا ریبوفلاوین است که در علم تغذیه، شاخص کیفیت غذا نامیده می شود. اگر میزان این ویتامین در غذای روزانه یک فرد کافی باشد به احتمال زیاد بقیه مواد غذایی را به اندازه دریافت نموده است. ویتامین B 2 عمدتاً در شیر تازه وجود دارد.

به طور کلی هرچقدر غذا تازه تر باشد مقدار آنتی اکسیدان ها بیشتر است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص املاحی که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند مطرح نمود: روی، آهن و سلنیوم سه ماده معدنی مهم هستند که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند و با هم کار می نمایند. متأسفانه از دیرباز مقدار روی در برنامه غذایی کم بوده است. آهن کوفاکتور آنزیم های آنتی اکسیدان مثل کاتالاز است. در خانم هایی که در دوران بارداری و شیردهی کمبود آهن شایع است پتانسیل آنتی اکسیدنی کاهش پیدا می نماید. سلنیوم هم در خوارکی های دریایی و برخی غلات و غذا ها می تواند وجود داشته باشد.

وفا توصیه به مصرف روغن های مایع گیاهی، شیر تازه، سبزی و میوه تازه و غذا های دریایی کرد و اظهار نمود: اگر این مواد به صورت متنوع در برنامه غذایی وجود داشته باشند به بهترین شکل ممکن آنتی اکسیدان های مورد احتیاجمان را به وسیله غذا دریافت می کنیم.

وی تاکید نمود: رفتار های نامناسب و انتخاب های نامناسب غذایی شانس آسیب رسانی اکسیداتیو را زیاد می نماید. افرادی که در یک وعده پرخوری می نمایند میزان کالری زیادی دریافت می نمایند. دریافت کالری زیاد منجر به تولید رادیکال های آزاد و کار بیشتر برای دفاع آنتی اکسیدانی بدن می شود. همچنین مصرف زیاد غذا های پرچرب و چربی های اشباع به معنی کاهش پتانسیل بدن برای تولید آنتی اکسیدان ها است. در شرایط فعلی توصیه شده است که از مصرف غذا های پرچرب و قند و شکر اجتناب شود. افرادی که از این مواد غذایی استفاده می نمایند خود را در معرض رادیکال های آزاد قرار می دهند. همچنین غذا های آماده و تولید شده حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که استرس اکسیداتیو را در بدن زیاد می نمایند. به همین دلیل تمام غذا ها باید تا جایی که ممکن است تازه باشند. گاهی انتخاب های نادرست به مایعات برمی شود. به عنوان مثال پر مصرف ترین نوشیدنی ها پس از آب، چای، قهوه، نسکافه و دمنوش های گیاهی هستند که متأسفانه برخی ها به صورت بی رویه این مواد را مصرف می نمایند. به جز آب سایر این نوشیدنی ها مدر یا ادرار آور هستند. مصرف چای و قهوه زیاد عملاً باعث می شود بالانس یا موازنه آب و املاح به هم بخورد. هر گونه به هم خوردن بالانس آب و املاح استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش می دهد. تئوفیلین چای، کافئینی که درقهوه وجود دارد اگر به میزان زیاد مصرف شود به شدت آسیب رسانی را افزایش می دهد. همچنین مصرف نوشیدنی های گازدار که قند بالا و اسید فسفریک و کافئین دارند می توانند آسیب پذیری را بیشتر نمایند.

وفا در سرانجام گفت: مردم تا جایی که ممکن است از مصرف این خوراکی ها به این شیوه پرهیز نمایند و اجازه بدهند بدن کار خود را به درستی انجام دهد. سیستم ایمنی بدن ما بسیار هوشمند است و اگر ما درست از آن مراقبت کنیم و مواد غذایی که احتیاج دارد به وسیله خوراکی ها و مواد غذایی در وعده ها و میان وعده های منظم و به طور صحیح تأمین کنیم به بدن مان یاری نموده ایم که حداکثر دفاع طبیعی را در مقابل آسیب هایی که وجود دارد ایجاد کند.